Πυρηνελαιουργεία: «Ευαίσθητες» μύτες, επιλεκτικές μνήμες και παρεμβατισμός

Παραδοσιακά οι τελευταίες ημέρες του Φεβρουαρίου - αρχών Μαρτίου είναι αφιερωμένες στη διασκέδαση του Καρναβαλιού.
Τα τελευταία τρία χρόνια, στις καρναβαλικές εκδηλώσεις της πόλης μας, έχει προστεθεί και η… γκρίνια για τη μυρωδιά από την επεξεργασία των ελαιοπυρήνων.
Επειδή πολλοί, προεξάρχοντος του δημάρχου Καλαμάτας, έχουν «ευαίσθητη» μύτη μεν, επιλεκτική μνήμη δε, θυμίζω τα εξής: το «πρόβλημα» της μυρωδιάς των υπό ξήρανση ελαιοπυρήνων εμφανίστηκε προ δεκαπενταετίας περίπου, όταν ο νυν δήμαρχος της πόλης ήταν αντινομάρχης Μεσσηνίας. Ως τότε ολόκληρος ο νομός αντιμετώπιζε το σοβαρότατο πρόβλημα της ανεξέλεγκτης διάθεσης των λιόζουμων στα ρέματα και στα χαντάκια και από εκεί στη θάλασσα. Ως και η παγκοσμίου φήμης παραλία της Βοϊδοκοιλιάς είχε αρχίσει να εμφανίζει υπερτροφία φυκιών. Ύστερα από διαβουλεύσεις επί διαβουλεύσεων οι πολιτικοί προϊστάμενοι των τότε αρμοδίων υπηρεσιών της Νομαρχίας (του σημερινού δημάρχου Καλαμάτας συμπεριλαμβανομένου) είχαν τη φαεινή ιδέα να σταματήσουν την έκθλιψη των καρπών της ελιάς στη δεύτερη φάση. Έτσι, «ο νέος ελαιοπυρήνας» θα ήταν μείγμα λιόζουμων και ελαιοπυρήνα. Αυτό το νέο μείγμα βαφτίστηκε «ελαιοπυρήνας δύο φάσεων». Δημιουργική χημεία ή αλχημεία…
Στις διαμαρτυρίες όλων των εμπλεκομένων στην ελαιοπαραγωγική διαδικασία ότι, τόσο τα ελαιοτριβεία όσο και τα πυρηνελαιουργεία, είναι φτιαγμένα για να επεξεργάζονται τον «κλασσικό πυρήνα» (αυτόν δηλαδή που παράγεται μετά τις τρεις φάσεις επεξεργασίας της ελιάς), απάντησαν τότε οι εκλεγμένοι νομαρχιακοί άρχοντες ότι όλοι οφείλουν να συνδράμουν στην προστασία του περιβάλλοντος και να τροποποιήσουν κατάλληλα τα εργοστάσιά τους.
Οι πυρηνελαιουργοί προειδοποίησαν και για κάτι ακόμη: Η επεξεργασία του «νέου ελαιοπυρήνα», με την αυξημένη υγρασία, θα απαιτούσε μεγαλύτερη χρονική διάρκεια και θα παρήγαγε σημαντικά περισσότερο υδρατμούς και, μάλιστα, όχι υδρατμούς από το σύνηθες νερό που περιείχε ο κλασσικός πυρήνας, αλλά από λιόζουμα, με συνέπεια να έχει και πιο έντονη οσμή… Ένας οργασμός τροποποιήσεων άρχισε τότε σε όλη την ελαιοπαραγωγική διαδικασία του νομού. Οι ελαιοτριβείς υποχρεώθηκαν σε δανειοδοτήσεις, στη διαμόρφωση νέων χώρων αποθήκευσης του πυρήνα, που, ενώ πριν έμοιαζε με βρεγμένο χώμα, πλέον είχε τη μορφή «χυλού» και σε αλλαγές των μηχανημάτων τους.
«Χρυσές δουλειές» έκαναν τότε μια-δυο εταιρείες, καθώς και πλήθος δημοσίων παρεμβάσεων για να πειστούν όσοι διατηρούσαν τις αμφιβολίες τους, σχετικά με την επιστημονική ορθότητα του εγχειρήματος.
Οι πυρηνελαιουργοί δανειοδοτήθηκαν ομοίως, άλλαξαν τη διαμόρφωση των χώρων τους, αύξησαν τη δυναμικότητα των εργοστασίων τους, αγόρασαν νέα μηχανήματα διαχείρισης του «χυλού», τοποθέτησαν στα φουγάρα απορροφητικά φίλτρα με ταυτόχρονο ψεκασμό άλλων αέριων οσμών, όπως τους συστήθηκε, οι υπηρεσίες τροποποίησαν τις περιβαλλοντικές τους άδειες. Το πρόβλημα της ανεξέλεγκτης απόρριψης λιόζουμων, που ταλάνιζε το νομό, είχε λυθεί.
Έμενε τώρα να λυθεί αυτό των οχλήσεων που προκαλούσε στους κατοίκους της Μεσσήνης το πυρηνελαιουργείο, που ήταν εγκατεστημένο στην είσοδο της πόλης, πάνω από 30 χρόνια.
Ο σημερινός δήμαρχος (τότε αρμόδιος αντινομάρχης) υπέγραψε υπερηφάνως την άδεια μετεγκατάστασης του πυρηνελαιουργείου, μέσα στην Καλαμάτα (Ασπρόχωμα) και πολύ κοντά στο άλλο πυρηνελαιουργείο (Βάλτος Σπερχογείας). Εις μάτην προειδοποιήθηκε τότε από τους πυρηνελαιουργούς ότι ίσως υπάρξει επιβάρυνση της ατμόσφαιρας μέσα στην πόλη. Απάντησε πως η μυρωδιά της ελιάς που επεξεργάζεται, του άρεσε πολύ. Είχε λύσει και αυτό το πρόβλημα.
Τα δυο πυρηνελαιουργεία της Καλαμάτας, που έκτοτε λειτουργούν έχοντας όλες τις περιβαλλοντικές άδειες και τις άδειες λειτουργίας και εγκατάστασης, υποβάλλονται, λόγω και της εγγύτητάς τους στις δημόσιες υπηρεσίες, σε εξονυχιστικούς αιφνιδιαστικούς ελέγχους, τρεις και τέσσερις φορές κάθε σεζόν και, όποτε απαιτείται, τους επιβάλλονται πρόστιμα και διώκονται ποινικά οι υπεύθυνοι λειτουργίας τους.