Το καμάρι της Πελοποννήσου: Πλακόστρωτα σοκάκια, παμπάλαιες εκκλησίες

 Καλωσήλθατε στην άτυπη πρωτεύουσα της Μέσα Μάνης, που κάποτε λεγόταν Τσίμοβα. Είναι το ορόσημο της Μάνης και το καμάρι όλη της Λακωνίας και της Πελοποννήσου. Από εδώ έπεσαν τα πρώτα βόλια και ξεκίνησε η Επανάσταση των Μανιατών της 17ης Μαρτίου 1821.

Ο έρωτάς για τη Λακωνία έχει όνομα και λέγεται.. Αρεόπολη. Τι να σας πρωτογράψεις για αυτή τη πόλη; Για τη πόλη που λατρεύεις να περπατάς στα στενά δρομάκια της και να χαζεύεις την πετρόκτιστη αρχιτεκτονική της;

Η Αρεόπολη των Μαυρομιχάληδων

Λένε πως όταν αρχίσει και φυσάει ο αέρας, σαρώνει τα πάντα, καθώς κατεβαίνει με ορμή από τον Ταΰγετο… Λένε πως έτσι πήρε το όνομά της η πόλη.

Η Αρεόπολη έχει να υπερηφανεύεται για μία από τις μεγαλύτερες και διασημότερες οικογένειες της Μάνης. Οι Μαυρομιχάληδες, με τον διάσημο Πετρόμπεη -τελευταίο μπέη της Μάνης και σπουδαία μορφή της ελληνικής Επανάστασης-, είχε την έδρα του και τον πύργο στην Αρεόπολη.

Με αυτούς τους ηγέτες και άλλες πολλές οικογένειες, επίσης, θα πρέπει να ξέρετε ότι από εκεί ξεκίνησε στις 17 Μαρτίου του 1821 η Ελληνική Επανάσταση. Η 17 Μαρτίου κατ΄έτος είναι Τοπική εθνική εορτή και γιορτάζεται με όλες τις τιμές. Γίνεται Δοξολογία και ακολούθως αναπαράσταση του ξεσηκωμού εκείνης της ημέρας στον περίβολο του ιστορικού ναού.

Κεντρική πλατεία και πεζόδρομος

Με το που θα φτάσετε στην Αρεόπολη, μην το ψάχνετε, θα παρκάρετε κοντά στην κεντρική πλατεία και θα βγείτε να περπατήσετε στον κεντρικό πεζόδρομο. Η πόλη έχει δύο όψεις· από τη μια μεριά έχουμε την κεντρική πλατεία με διάφορα άκρως τουριστικά εστιατόρια και cafes, και από την άλλη το κατέβασμα στον πεζόδρομο, όπου οι εικόνες αλλάζουν και δίνουν τη θέση τους στην παράδοση και τη γραφικότητα.

Εκεί, λίγα μέτρα πιο κάτω από τον πεζόδρομο θα συναντήστε τη μικρή Πλατεία της Επανάστασης, για να θαυμάσετε την εξαιρετική αρχιτεκτονική των Ταξιαρχών με τα εκπληκτικά λιθανάγλυφα στο άνω μέρος. Στα στενά δρομάκια θα χαθείτε, για να βρεθείτε στην πλατεία του Άη Γιάννη των Μαυρομιχάληδων. Θα εκπλαγείτε από το γεγονός ότι ο ναός είναι ορθάνοιχτος όλες τις ώρες της ημέρας και έχει εξαιρετικές τοιχογραφίες.

Αν αποφασίσετε να αφιερώσετε λίγο χρόνο στο περπάτημα και απομακρυνθείτε ελάχιστα από το κέντρο της πόλης, θα φτάσετε μέχρι τον Πύργο του Πικουλάκη και θα κατηφορίσετε προς την καρδιά του οικισμού, που είναι κλεισμένη μέσα σε πετρόκτιστους πολεμόπυργους, παλιά σπίτια και πέτρινες μάντρες.

Αξίζει πάνω στο σούρουπο να αρχίσετε το περπάτημα περιμετρικά της κεντρικής πλατείας, στα 800 με 100 μ. απόσταση, για να ανακαλύψετε μια Αρεόπολη βγαλμένη κυριολεκτικά από το παρελθόν. Θα μείνετε άφωνοι από το μεγαλείο και την ομορφιά αυτής της πόλης που συγκεντρώνει τουρισμό και το χειμώνα και το καλοκαίρι.

Σώζει το γεγονός ότι η Αρεόπολη δεν έχει αναπτυχθεί τουριστικά τα τελευταία 30 χρόνια και δεν έχει αλλοιωθεί σε υπέρμετρο βαθμό το φυσικό της κάλλος από κατασκευές τσιμέντου και αλουμινίου. Με βάση το νόμο, η πόλη είναι διατηρητέα κι ό,τι κι αν χτίζεται, χτίζεται μόνο από πέτρα.

Λιμένι, Νέο Οίτυλο, Καραβοστάσι

Στην κατηφόρα της Αρεόπολης θα μείνετε με το στόμα ανοιχτό, καθώς θα αντικρίσετε τα νερά του διάσημου κόλπου στο Λιμένι. Στα δεξιά σας, λοιπόν, από την Αρεόπολη θα δείτε ένα γραφικό ψαροχώρι με παραδοσιακά πέτρινα και πυργόσπιτα. Τα γαλαζοπράσινα, διάφανα νερά του είναι ιδανικά για κολύμπι και εδώ έρχονται όλοι οι τουρίστες και οι ντόπιοι από τον Αρεόπολη για βουτιές και ψαροφαγία.

Το Λιμένι θεωρείται γαστριμαργικός προορισμός, γιατί έχει κάποιες από τις καλύτερες ταβέρνες για ψάρι. Δεν είναι τυχαίο ότι εκεί ήταν η έδρα των Μαυρομιχάληδων λίγο πριν την Επανάσταση του 1821. Ο πύργος τους στέκει ακόμα και σήμερα επιβλητικός στην κορυφή του οικισμού. Κατά την προσωπική μου γνώμη, το Λιμένι συγκρίνεται άνετα με την ακτογραμμή της Αδριατικής και συγκεκριμένα τις περιοχές της Κροατίας και του Μαυροβουνίου, με τους περήφανους πύργους και τα κάστρα που είναι χτισμένα μέσα στη θάλασσα. Οπωσδήποτε θα έκανα χαλαρά τις διακοπές μου αν έβρισκα ένα πυργόσπιτο πάνω στη θάλασσα και μέσα στο Λιμένι, για να τα έχω όλα σε απόσταση αναπνοής.

Μετά το Λιμένι ο δρόμος οδηγεί στο Οίτυλο. Το χωριό είναι χτισμένο σε έναν οχυρό λόφο στα βορειοδυτικά του ομώνυμου κόλπου. Εκεί βρισκόταν και η μυκηναϊκή πόλη του. Από τη στρατηγική αυτή θέση ελεγχόταν το πέρασμα προς τη Μεσσηνία αλλά και όλος ο κόλπος. Τα νεότερα χρόνια η περιοχή έγινε ορμητήριο πειρατών. Λένε πως ήταν η πατρίδα του φοβερού πειρατή Σακρατίβ, ενός ήρωα του Ιουλίου Βερν που είχε αναφλέξει ολόκληρο το Αιγαίο. Πολλοί καπεταναίοι οπλαρχηγοί της Επανάστασης πριν το 1821 είναι γνωστό ότι ήταν και αυτοί πειρατές και είχαν ως έδρα λιμανάκια σε πολλές περιοχές της Μάνης. Άρα, όπως αντιλαμβάνεστε, βρισκόσαστε σε περιοχή πειρατών και καλό θα είναι να έχετε μαζί σας τα ανάλογα αναγνώσματα.

Στα «πόδια» του Οιτύλου απλώνεται ο όρμος με το φυσικό λιμάνι του Νέου Οιτύλου και το Καραβοστάσι. Μιλάμε για μια τεράστια παραλία, που είναι ιδανική για κολύμπι και έχει γνωρίσει ήπια τουριστική ανάπτυξη. Εδώ θα βρείτε πολλά καταλύματα και ταβέρνες με εξαιρετικά φρέσκο ψάρι, τοπικά κρασιά και τσίπουρο. Εκεί κοντά είναι και η Μονή Ντεκούλου του 18ου αιώνα, αφιερωμένη στη Ζωοδόχο Πηγή και τους αγίους Νικόλαο και Παντελεήμονα. Στη θέση Καλαμάκια, ακριβώς στην είσοδο του όρμου του Οιτύλου, βρίσκεται το πιο καλοδιατηρημένο από τα σπήλαια της Μάνης που είχαν κατοικηθεί την παλαιολιθική εποχή. Αν έχετε όρεξη για τέτοιου είδους περιήγηση, δεν θα ήταν άσχημη μια τέτοια βόλτα. Αν μάλιστα το πάρετε απόφαση, μπορείτε να φτάσετε μέχρι τα νοτιοανατολικά της περιοχής, όπου θα θαυμάσετε το κάστρο της Κελεφάς που χτίστηκε τον 17ο αιώνα, κατά την ταραγμένη περίοδο της δράσης του Λυμπεράκη Γερακάρη, πρώτου μπέη της Μάνης. Τώρα, και να μην σας ενδιαφέρει το κάστρο, η θέα και μόνο προς τον κόλπο και τα απόκρημνα βουνά της Μάνης είναι μοναδική.Το Καραβοστάσι, το μικρό και μοναδικό λιμανάκι στη βόρεια πλευρά του κόλπου, ονομαζόταν κάποτε και μικρό Αλγέρι. Στα νερά του επίσης βρέθηκαν κίονες και ένα αρχαίο ναυάγιο. Σε εκείνη την περιοχή υπάρχει και το φαράγγι Μηλολάγκαδο που οδηγεί στην Παναγιά τη Σπηλιώτισσα. Αυτό είναι ένα tip για αυτούς που έχουν όρεξη να διασχίζουν και να εξερευνούν φαράγγια.

Πύργος Δυρού

Είναι στην εντελώς αντίθετη κατεύθυνση από το Λιμένι και το Οίτυλο. Κινούμαστε προς τη «μύτη» της Μάνης για να φτάσουμε στον Δυρό. Εκεί θα συναντήσετε πρώτα από όλα ένα τουριστικό χωριουδάκι βγαλμένο από καρτ-ποστάλ της δεκαετίας του ’70 και στην κατηφόρα των 4 χλμ. θα βρείτε τα περίφημα σπήλαια και το Νεολιθικό Μουσείο Δυρού.Τα σπήλαια του Δυρού πρέπει οπωσδήποτε να τα επισκεφθείτε μαζί με τα παιδιά σας. Είναι από τα μεγαλύτερα και ομορφότερα σπήλαια της Ελλάδας. Συγκαταλέγονται στα εντυπωσιακότερα φυσικά αξιοθέατα της Μάνης και θα σας εντυπωσιάσουν με τον όγκο και την ομορφιά τους. Μετά από την επίσκεψή σας στη Γλυφάδα -έτσι λέγεται το επισκέψιμο τμήμα των σπηλαίων όπου βρέθηκαν απολιθωμένα ζώα ηλικίας 2 εκατ. χρόνων-, μπορείτε να ρίξετε μια βουτιά στην παραλία του Δυρού. Πρόκειται για μια παραλία με χοντρό βότσαλο και πεντακάθαρα νερά, ιδανικά για κολύμπι. Θα βρείτε επίσης ξαπλώστρες και ομπρέλες, σκισμένες και σπασμένες από το εστιατόριο του «Ξενία», που κατασκευάστηκε την δεκαετία του ’70 και έχει αφεθεί να ρημάξει. Φανταστείτε ότι τα σπήλαια Δυρού έπαιρναν τουρίστες τη δεκαετία του ’70 -όταν μπορούσες να γευματίσεις και να κάνεις το μπάνιο σου- και εν έτει 2010 δεν μπορείς να πιεις ούτε ένα μπουκάλι νερό. Αντί να πηγαίνουμε την Ελλάδα μπροστά, την οδηγούμε προς τα πίσω.

Χαριά και Αρχαία Πύρριχος

Αν δεν βαριέστε και θέλετε να δείτε πραγματικά διαφορετικές εικόνες της Μάνης, κάντε την εσωτερική διαδρομή από τα σπήλαια του Δυρού προς τον Κότρωνα. Πρώτα απ’ όλα θα περάσετε από τη Χαριά, όπου εκεί κατασκευάζονται πυργόσπιτα και σύγχρονες ξενοδοχειακές μονάδες με τρομερή επαφή με το τοπικό στοιχείο, την αρχιτεκτονική και τον πολιτισμό της Μάνης. Θα περάσετε από την Πύρριχο και την αρχαία Πύρριχο, όπου θα δείτε πώς ήταν τα πετρόκτιστα χωριά με τους πολεμόπυργους πριν 150 χρόνια. Η διαδρομή είναι εύκολη και θα σας βγάλει στην άλλη μεριά του «ποδιού», αφού σας περάσει από τα Λουκάδικα και το Φλομοχώρι, που έχει την ομορφότερη θέα σε όλο τον κόλπο της Κολοκυθιάς. Άλλες εικόνες, άλλα μέρη με παραδοσιακό χαρακτήρα και προπομπός για την σκληρή και «καυτή» Μάνη του νότου.