ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΕΙΣ : ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΠΡΩΤΟΣ...

Πολυεπίπεδο ντέρμπι που είναι πολύ πιθανό να κριθεί στο νήμα της κάλπης καταγράφουν τα ευρήματα όλων ανεξαιρέτως ...
των δημοσιευμένων και μη δημοσκοπήσεων που διενεργούνται με πυρετώδεις ρυθμούς τις τελευταίες δύο εβδομάδες, καθώς οι διαθέσεις του εκλογικού σώματος εμφανίζονται ευμετάβλητες και η επερχόμενη αναμέτρηση της 20ής Σεπτεμβρίου ανοιχτή σε όλα τα ενδεχόμενα.


Η… έμπνευση του απελθόντος κυβερνητικού επιτελείου να οδηγηθεί η χώρα σε κάλπες-εξπρές προτού αρχίσει η εφαρμογή των μνημονιακών μέτρων τα οποία συνομολόγησε η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛ. αποδεικνύεται μάλλον ατυχής, καθώς η κοινή γνώμη φαίνεται να αποδοκιμάζει όσους άσκησαν εξουσία το προηγούμενο επτάμηνο και να προσανατολίζεται σε αναζήτηση νέας κυβερνητικής λύσης που όλα δείχνουν ότι θα είναι υποχρεωτικά πολυκομματική.

Τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ του τέως πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα όσο και οι ΑΝ.ΕΛ. του κ. Πάνου Καμμένου εμφανίζονται σε όλες τις μετρήσεις αποδυναμωμένοι και με πολύ χαμηλή συσπείρωση των ψηφοφόρων τους. Την ίδια ώρα, η Ν.Δ., με βασικό όπλο τη διαρκώς ενισχυόμενη δημοφιλία του αρχηγού της Βαγγέλη Μεϊμαράκη, φαίνεται να αποκτά ανοδική δυναμική η οποία δεν περιορίζεται στο κλείσιμο της ψαλίδας, με την κάλυψη της χαώδους διαφοράς που είχε μέχρι πρότινος έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά στις πιο πρόσφατες μετρήσεις πέρασε μπροστά, βελτιώνοντας ταυτόχρονα την επίδοσή της στη λεγόμενη «παράσταση νίκης» στην οποία υστερούσε δραματικά.

Η τάση ανατροπής στην πρώτη θέση, η οποία διεφάνη ήδη από την αφετηρία της εκλογικής κούρσας, επιβεβαιώθηκε στην αρχή της παρελθούσας εβδομάδας από τα αυξημένα ποσοστά δημοφιλίας του κ. Μεϊμαράκη, τα οποία άρχισαν να εμφανίζονται στις κυλιόμενες μετρήσεις, με αποτέλεσμα αρκετοί αναλυτές να προδικάζουν ότι ο χρόνος είναι σύμμαχος της Ν.Δ. καθώς αρχίζει να παγιώνεται στο εκλογικό σώμα η αντίληψη περί της επερχόμενης αλλαγής.

Ντέρμπι και για την τρίτη εντολή 

Η ρευστότητα του εκλογικού σκηνικού, ωστόσο, σε συνδυασμό με τα υψηλά επίπεδα απροσδιόριστης ψήφου που καταγράφονται, δημιουργεί συνθήκες αμφίρροπης αναμέτρησης, καθώς, όπως επισημαίνουν οι πλέον σοβαροί αναλυτές, με διαφορές που κατά μέσο όρο κινούνται στο επίπεδο της μιας ποσοστιαίας μονάδας είναι τουλάχιστον παρακινδυνευμένο να μιλήσει κανείς με βεβαιότητα για τον νικητή της αναμέτρησης όταν οι έρευνες αυτού του είδους έχουν περιθώριο λάθους +/-3%.

Εξίσου δύσκολο είναι επίσης να προβλεφθεί δύο εβδομάδες πριν ανοίξουν οι κάλπες η πολιτική δύναμη που θα καταλάβει την τρίτη -προνομιούχο, λόγω πιθανής διερευνητικής εντολής- θέση, για την οποία οι μετρήσεις δείχνουν ότι ερίζουν τέσσερα, αν όχι και πέντε κόμματα που η μεταξύ τους διαφορά συχνά δεν ξεπερνά τη μία με μιάμιση μονάδα.

Κατά τις περισσότερες μετρήσεις, η τρίτη εντολή φαίνεται να πηγαίνει στη Χρυσή Αυγή, αλλά στη μάχη για τη διεκδίκησή της είναι τόσο το Ποτάμι όσο και το ΚΚΕ με το ΠΑΣΟΚ, χωρίς να αποκλείεται να μπει και η ΛΑΕ του κ. Παναγιώτη Λαφαζάνη που προς το παρόν εμφανίζεται να κινείται σε χαμηλά επίπεδα, αλλά, όπως οι περισσότεροι αναλυτές πιστεύουν, δεν τίθεται ζήτημα (μη) εκπροσώπησης στην επόμενη Βουλή του κόμματος που συγκεντρώνει το στελεχιακό δυναμικό που εγκατέλειψε τον ΣΥΡΙΖΑ μετά τη μνημονιακή στροφή.

Αντιθέτως, ζήτημα συμμετοχής στην επόμενη κοινοβουλευτική σύνθεση αντιμετωπίζουν, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, οι ΑΝ.ΕΛ. που στις πιο πολλές μετρήσεις εμφανίζονται να μην περνούν τον πήχη του 3%, καθώς παρουσιάζουν συσπείρωση που κυμαίνεται σε επίπεδα κάτω του 50%. Το εκλογικό παζλ, πάντως, δυσκολεύει και η σταθερά υψηλή, τηρουμένων των αναλογιών, επίδοση που φαίνεται να έχει η Ενωση Κεντρώων του κ. Βασίλη Λεβέντη, που αποτελεί τον κύριο αποδέκτη της αντισυστημικής ψήφου, και εφόσον η τάση αυτή επιβεβαιωθεί και στην κάλπη η πιθανότερη εκδοχή για την επόμενη Βουλή θα είναι η οκτακομματική σύνθεσή της. 


Κέρδη και ζημιές για τον ΣΥΡΙΖΑ

Το εύρημα το οποίο φαίνεται να είναι εκείνο που οδηγεί στην πιθανολογούμενη ανατροπή της πρώτης θέσης στην κατάταξη είναι η μεγάλη αποσυσπείρωση των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ, αφού σχεδόν ένας στους δύο δηλώνει ότι δεν προτίθεται να ξαναψηφίσει το κόμμα του κ. Τσίπρα, που παρουσιάζει συσπείρωση μόλις της τάξης του 56%. Στην πραγματικότητα, δηλαδή, ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος στις κάλπες του Ιανουαρίου είχε συγκεντρώσει ποσοστό 36,34%, μπήκε σε αυτή την αναμέτρηση με απώλεια 16 εκατοστιαίων μονάδων, καθώς από την εκλογική δύναμή του διατηρεί μόνον ένα τμήμα που αντιστοιχεί σε ποσοστά που μόλις υπερβαίνουν το 20% του εκλογικού σώματος.



Οι σημαντικότερες απώλειες για την Κουμουνδούρου είναι προς την απροσδιόριστη ψήφο στην οποία κατευθύνεται ένας στους πέντε Συριζαίους της τελευταίας αναμέτρησης. Εξ αυτών το 13%, που αντιστοιχεί σε περίπου 300.000 ψηφοφόρους, δηλώνει αναποφάσιστο, ενώ το 7%, που αντιστοιχεί σε περισσότερους από 150.000 εκλογείς, δηλώνει αποχή, κάτι που εφόσον επιβεβαιωθεί και στην κάλπη διαφοροποιεί τη βάση του ΣΥΡΙΖΑ και καθιστά δυσμενή τη θέση του.

Από την άλλη, πάντως, στο επιτελείο της Κουμουνδούρου εμφανίζουν ως «παρήγορο» γεγονός τη χαμηλή συσπείρωση η οποία, σε συνδυασμό με το ότι οι ψηφοφόροι τους που εκδηλώνουν τάσεις φυγής δεν δηλώνουν άλλη προτίμηση, τους δίνει ελπίδες ανάκαμψης. Οι υπόλοιπες μετακινήσεις από τον ΣΥΡΙΖΑ γίνονται κυρίως προς τη ΛΑΕ που προσελκύει το 9% και τη Ν.Δ., στην οποία κατευθύνεται το 5%. Μικρότερες είναι οι μετακινήσεις προς τη Χρυσή Αυγή, το ΚΚΕ και την Ενωση Κεντρώων με 2%, καθώς και προς το Ποτάμι που περιορίζονται στο 1%.
Σε αντιστάθμισμα, το κόμμα του κ. Τσίπρα έχει σχετικά μικρά οφέλη, που συνολικά μετά βίας ξεπερνούν τις 2,5 εκατοστιαίες μονάδες. Προσελκύει μεν, για παράδειγμα, το 10% όσων ψήφισαν τον Ιανουάριο το ΠΑΣΟΚ, αλλά πρόκειται για ένα ποσοστό που αντιστοιχεί σε περίπου 28.000 ψήφους και ποσοστιαία είναι κάτω από τη μισή μονάδα στο σύνολο του εκλογικού σώματος. Σημαντικότερο είναι το 8% που αποσπά από το συνολικό 8,62% που είχαν συγκεντρώσει τα κόμματα που έμειναν εκτός Βουλής, όπως και το 2% από τη Ν.Δ., ενώ πολύ μικρής αξίας είναι τα κέρδη που έχει από το Ποτάμι (6%) και τους ΑΝ.ΕΛ. (6%) ή το ΚΚΕ (3%) και τη Χρυσή Αυγή (1%).

Κέρδη και ζημιές για Ν.Δ.

Με συσπείρωση που κυμαίνεται κοντά στο 80% η Νέα Δημοκρατία μπήκε στη μάχη από καλύτερη θέση συγκριτικά με τον ΣΥΡΙΖΑ, από τον οποίο, επιπλέον, αποσπά το 5% των προηγούμενων ψηφοφόρων που είναι κατά βάση παλαιοί κεντροδεξιοί, οι οποίοι, θέλοντας να διαμαρτυρηθούν για την κυβερνητική πολιτική της περιόδου 2012-2014 και, πάνω απ’ όλα για τον ΕΝΦΙΑ, ενστερνίστηκαν τις εξαγγελίες του κ. Τσίπρα, αλλά πλέον απογοητευμένοι επιστρέφουν στην εκλογική τους κοιτίδα.



Εξίσου σημαντικά, όμως, είναι τα κέρδη της γαλάζιας παράταξης από το ΠΑΣΟΚ και τους ΑΝ.ΕΛ., από τους οποίους αποσπά το 9% των ψηφοφόρων τους, όπως και το 8% όσων ψήφισαν Ποτάμι, ενώ προσελκύει ακόμη το 2% που επέλεξαν τη Χρυσή Αυγή και το 9% όσων είχαν προτιμήσει ένα από τα κόμματα που δεν μπήκαν στην τελευταία Βουλή. Οι συνολικές απώλειες που παρουσιάζει η Ν.Δ. είναι σχετικά περιορισμένες, ενώ οι μισοί από όσους σκέφτονται να μην ξαναψηφίσουν το κόμμα του κ. Μεϊμαράκη τηρούν στάση αναμονής, δηλώνοντας, σε ποσοστό 10%, αναποφάσιστοι. Οι υπόλοιπες διαρροές είναι σε ποσοστό 4% προς μικρότερα εξωκοινοβουλευτικά κόμματα, 3% προς την Ενωση Κεντρώων, όπως και προς το Ποτάμι, ενώ 2% κατευθύνεται προς τον ΣΥΡΙΖΑ και 0,5% προς το ΠΑΣΟΚ και τη Χρυσή Αυγή.
Το κρισιμότερο μέγεθος, ωστόσο, που πιθανότατα μαζί με την αποχή θα καθορίσει την τελική σειρά των κομμάτων, τόσο στην κορυφή όσο και στη μέση αλλά και στο τέλος της κατάταξης, είναι η μεγάλη δεξαμενή των αναποφάσιστων που παραμένουν σταθερά σε διψήφια ποσοστά.
Αν και το μεγαλύτερο μέρος όσων τηρούν στάση αναμονής προέρχονται, σε ποσοστό 30%, από τον ΣΥΡΙΖΑ, δεν είναι ευκαταφρόνητο και το ποσοστό των ψηφοφόρων των άλλων κομμάτων που δηλώνουν ότι δεν έχουν αποφασίσει. Τη δεξαμενή συμπληρώνουν σε ποσοστό 18% προηγούμενοι ψηφοφόροι της Ν.Δ., 10% του Ποταμιού, 15% από τα άλλα κόμματα, 4% από το Ποτάμι και τους ΑΝ.ΕΛ. και 3% από τη Χρυσή Αυγή.

Κρατάει στις γυναίκες, χάνει τους νέους

Από τα ευρήματα των περισσότερων μετρήσεων προκύπτει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει καλύτερες επιδόσεις στον γυναικείο πληθυσμό, σε σύγκριση με τους άνδρες, ενώ υφίσταται μεγάλη πτώση στους νεότερους ψηφοφόρους.

Ειδικότερα, στην πρόθεση ψήφου ανά φύλο το κόμμα του κ. Τσίπρα διατηρεί, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Alco, ευκρινές προβάδισμα στις γυναίκες, συγκεντρώνοντας ποσοστό 26,5% έναντι 21,4% των γυναικών που προτιμούν τη Νέα Δημοκρατία, ενώ ιδιαιτέρως υψηλό είναι το ποσοστό των αναποφάσιστων από το λεγόμενο «ασθενές φύλο» που φτάνει στο 17,3% έναντι 11,1% του ανδρικού πληθυσμού που δηλώνει ότι δυσκολεύεται να κάνει την επιλογή του.
Στους άνδρες προηγείται η Ν.Δ. με ποσοστό 24%, έναντι 19,2% που προτιμούν τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ σημαντικά υψηλότερη είναι η προτίμηση προς το κόμμα του κ. Λεβέντη, το οποίο συγκεντρώνει το 5,6% του ανδρικού πληθυσμού και μόνον το 1,7% του γυναικείου.



Μεγάλη πτώση καταγράφει η δύναμη του ΣΥΡΙΖΑ και μεταξύ των νέων ψηφοφόρων, καθώς στην ηλικιακή ομάδα μεταξύ 18 και 24 παραμένει μεν πρώτος με 19% αλλά έχει σημαντικές απώλειες, καθώς, σύμφωνα με το exit poll, στην κάλπη του Ιανουαρίου είχε αποσπάσει το 34%. Υποχώρηση εμφανίζει και η Ν.Δ., που από το 20% της τελευταίας κάλπης δημοσκοπικά κινείται πλέον στο 14%, ενώ ενισχυμένη φαίνεται η λεγόμενη «αντισυστημική» ψήφος που κατευθύνεται προς τη Χρυσή Αυγή, η οποία έρχεται δεύτερη και συγκεντρώνει ποσοστό της τάξης του 15%, καθώς και την Ενωση Κεντρώων που δηλώνει πρόθεση να την ψηφίσει το 7% των νεότερων Ελλήνων ψηφοφόρων.

Η ανατροπή στη δημοφιλία των αρχηγών

Ως πρόδρομο στοιχείο της εναλλαγής του προβαδίσματος στην πρόθεση ψήφου που από τον ΣΥΡΙΖΑ πέρασε στη Ν.Δ. θεωρείται από αρκετούς ειδικούς η αλλαγή της σειράς στη δημοφιλία των πολιτικών αρχηγών, καθώς μέρα με την ημέρα ο πρόεδρος της Ν.Δ. προσπέρασε τον αρχηγό του ΣΥΡΙΖΑ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στις 28 Αυγούστου, σε έρευνα της εταιρείας Marc για τον τηλεοπτικό σταθμό ALPHA, ο απελθών πρωθυπουργός κατατασσόταν πρώτος με ποσοστό 47,8% στις θετικές γνώμες, αφήνοντας δεύτερο τον κ. Μεϊμαράκη με 44,1%, ενώ ακολουθούσαν ο κ. Σταύρος Θεοδωράκης με 42,9%, η κυρία Φώφη Γεννηματά με 35,2%, ο κ. Πάνος Καμμένος με 31,2%, ο κ. Δημήτρης Κουτσούμπας με 23,2%, ο κ. Νίκος Μιχαλολιάκος με 11,9% και, τέλος, ο κ. Λαφαζάνης με 11,4%.

Επίσης σε δημοσκόπηση της Κάπα Research για το «Βήμα» της περασμένης Κυριακής, ο κ. Τσίπρας προηγείτο στο ερώτημα ποιος θεωρείται καταλληλότερος για πρωθυπουργός με 40,5% έναντι 33,1% για τον κ. Μεϊμαράκη, ενώ «κανένας από τους δύο» απάντησε το 22,2% των συμμετεχόντων στην έρευνα.



Η εικόνα ανατράπηκε τις αμέσως επόμενες ημέρες, καθώς στη μέτρηση της GPO για τον τηλεοπτικό σταθμό MEGA, στις 2 Σεπτεμβρίου, o αρχηγός της Ν.Δ. εμφανίστηκε να προσπερνά συγκεντρώνοντας ποσοστό 44,3% στις θετικές γνώμες, με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ να υποχωρεί στο 41,9%. Ακολουθούσαν με 39,7% ο κ. Θεοδωράκης, με 39,5% η κυρία Γεννηματά, με 28,2% ο κ. Κουτσούμπας, με 25,6% ο κ. Καμμένος, με 23,4% ο κ. Λαφαζάνης και με 11,2% ο κ. Μιχαλολιάκος.

Την τάση επιβεβαίωσαν οι περισσότερες νεότερες έρευνες, όπως της Metron Analysis στις 5 Σεπτεμβρίου που ανέβασε τον κ. Μεϊμαράκη στο 47%, τέσσερις μονάδες μπροστά από τον κ. Τσίπρα που βρέθηκε στο 43%, ενώ έπονταν ο κ. Θεοδωράκης με 41%, η κυρία Γεννηματά με 33%, ο κ. Καμμένος με 25%, ο κ. Κουτσούμπας με 23%, ο κ. Λαφαζάνης με 17% και ο κ. Μιχαλολιάκος με 10%.